15 Million Merits (од Black Mirror)

За привлечноста кон вакви филмови, неминовно е да сте израснати со стар трек, the outer limits, twilight zone и слични филмски серијали кои ги поврзува футуризмот, паранормалното, парадоксот во нашиот ум и сето тоа вклопено во еден драмски концепт составен од начинот на кој сите живееме и пречките на кои сите наидуваме за да ги победиме и со тоа да станеме посилни за следните. Научната фантастика која има толку суптилна имагинација пред која можеш да останеш рамнодушен само ако твојот ум нема сè уште идеја како да развие перцепција за толку моќна имагинација.

Black Mirror е една таква серија од поновите во стилот на Fringe, со таа разлика што е антологиска т.е. секоја епизода си има различни глумци и различна приказна, всушност претставува краток игран филм. Black Mirror има само три епизоди и е пуштена во продажба пред два дена т.е. на 27 февруари, 2012-та. Креаторот е Чарли Букер.

Вчера по некоја случајност чепкајќи по сериите поврзани со the outer limits налетав на овој серијал од три кратки филмови од кои „15 Million Merits“ ми остави посебно чувство. Иако на моменти досаден, посебно во почетокот, сепак понатаму се развива во една многу позната драма на човештвото и остава една слика на позитивност од разочарувањата. Но оваа приказна е сместена во далечна иднина каде што технологијата и виртуелноста духодно го уништуваат човекот и тоа Букер го става како основа на овој филм. Еве како Букер ја опишува серијата:

Charlie Brooker explained the series' title to The Guardian, noting: "If technology is a drug – and it does feel like a drug – then what, precisely, are the side-effects? This area – between delight and discomfort – is where Black Mirror, my new drama series, is set. The "black mirror" of the title is the one you'll find on every wall, on every desk, in the palm of every hand: the cold, shiny screen of a TV, a monitor, a smartphone."

Неговата силна одбивност кон технологијата која јасно ја потцртува, во суштина ја делат многу научно фантастични писатели и режисери од минатото, но таквите „црни“ предвидувања никогаш не се исполнија и затоа воопшто не ми се допаѓа било каков скептицизам кон технологијата оти таа е основа на футуризмот. Но од друга страна не може да се занемари фактот дека технологијата нè прави поиндивидуални а со тоа и поотуѓени еден од друг. Можеби затоа што научивме (посебно од интернетот) дека постојат милиони различни одговори и дека сите тие се точни но само ако поединечно ги погледнеш од нивниот агол. Не постои само едно вистинско нешто, постои само различен агол на гледишта. На времето пред некоја година слично зацрнет поглед кон иднината имаше филмот Идиократија, кој и те како имаше добра и реална поента ако се пресмета дефицитот во духовниот напредок низ годините кај американците. Можеби Чарли Букер е во право дека технологијата има одредени негативни ефекти (side-effects) но јас верувам дека има е многу повеќе корисна за нашиот развој и дека кога се работи за еволуцијата, се исплати цената на ваквите сајд ефекти.

15 Million Merits е филм од еден час, една минута и 53 секунди. Главните глумци во приказната се Даниел Калаја и Џесика Браун (на сликата погоре), заглавени се во идната во која плаќањето се врши во мерни единици за должина бидејќи за техничкото оддржување на истемот во кој живеат се спроведува со човечка сила во вртење на педали наелектронски велосипеди. Секојдневната заработка на луѓето е само цифра на извозени километри со која купуваат храна и друго што им треба. Интересна замисла, слична на In Time филмот каде што времето беше платежна фредност. Драмскиот аспект е морничав како и во сите три епизоди од Black Mirror, но се сведува на една импресивна страст за гледачот, можеби на сличен начин како што ги доживуваме филмовите на Милчо Манчески. Драмата во 15 Million Merits е е љубовна повреда од неизбежен карактер, но токму тоа ќе го мотивира Даниел Калаја на животен ризик од кој ќе добие успех, неговото самоубиствено оружје ќе биде скапоцена алатка која ќе му го донесе животниот успех.

Целата епизода пред некој час ја аплаудирав на vimeo, па кој сака може да ја погледне директно од видеово подолу:

Read More

I'm here (shоrt film) 2010 година

„I'm here“ е краток филм во жанрот романса со научно фантастика или во овој случај со научно фантастична база. Трае 30 минути (подолу е презентирана целата верзија за слободно гледање од овде) и ни отсликува еден алтерантивен свет каде што роботите би живееле меѓу луѓето, со еднакви (или приближно еднакви) права. Тие имаат еднакво чувство за љубовта како и ние, а нивниот различен начин за справување со неа и за тоа колку повеќе делови од себе (за разлика од нас) можат да подарат во љубовта, ни е прикажано во инзворедниот краток филм на Spike Jonze - „I'm here“. Филмот е креиран оваа година (2010-та), и во ОВА [линк] видео се прикажани деталите и движењето на проектот.

Можеби по мала размисла во постфимското чувство на крајот од филмот, ќе се наметне прашањето: да можевме во љубовта да подариме повеќе делови од нас, тоа сигурно ќе го сторевме, но како ќе се живее отпосле кога љубовта ќе ја снема, а ние сме се дале себе си во нејзина чест?

Пријатно уживање во филмот!

П.С. Full screen е задолжителна препорака доколку се одлучите да го гледате од овде.

Read More

Сè е ремикс / everything is a remix

Постои еден термин кој се вика Remix culture и опишува едно општество кое дозволува и поттикнува derivative works односно слободна надградба на туѓи идеи. Derivative works е всушност креација која е базирана на нечија друга креација или во суштина тоа е ремикс на некоја друга креација, која може да биде било чија.

Дали е ова позитивна или негативна појава, дали ова влијае директно врз нашата еволуција и на кој начин - се објаснува во еден серијален документарец наречен Everything is a remix или Сè е ремикс. Авторот на овој проект се вика Kirby Ferguson кој е писател, режисер и едитор, а во моментов работи на нов проект наречен This is Not a Conspiracy Theory.

Во една статија наменета за последната епизода од серијалот, проектот е опишан вака:

"Everything is a Remix" explores the idea that no idea is original. Ferguson argues that essentially all forms of creativity are just a remix of the last, giving the sweeping example of Led Zeppelin who notoriously borrowed from blues greats like Howlin' Wolf. The fourth installment in the series, "System Failure," explores what Ferguson calls "Social Evolution" through a menagerie of borrowed footage, animations, text and a voiceover. [....]

Овој документарен проект преку презентирање на големата слика изнесувајќи реални фрагменти од историјата на човештвото, всушност докажува дека основата на нашата креативна, инвентивна и еволуцијата на создавање, е токму ремиксот на идеи т.е. надоградување на идеите. Ја докажува и апсурдноста на интелектуалната сопственост докажувајќи дека за развојот на општеството воопшто не се заслужни само неколку луѓе, туку сите ние, заедно. Тоа го докажува со одговор на љубопитното прашање кое сите понекогаш си го поставуваме: „дали ако никогаш не се родеа луѓето кои ги измислија интернетот, струјата, филмот, музиката, книгите, автомобилите; денешницата ќе беше многу поинаква?“ Одговорот што го дава Фергусон е дека е сосема логично денешницата да е премногу слична со оваа, давајќи неколку примери на дуплирани иновации кои низ историјата се случувале во исто време од различни луѓе. Тоа докажува дека секој од нас има способност да го креира секоја досега постоечка иновација уште пред таа да биде создадена од некој друг. Битно е само да му се дозволи пристап до основата за да може да гради врз неа т.е. да се овозможи derivative work. Значи со ова паѓаат во вода сите претпоставки во стилот: ако не постоеше Тесла човекот никогаш немаше да има струја, или Џобс за компјутерите, Едисон за светилките и тн.

Поради ова сознание можеме кристално јасно да сфатиме дека секој од нас е потенцијална човечка инвидидуа со енергија и креативна моќ да го создаде сето она на кое се восхитува во моментов. Величењето на одредена група луѓе кои во моментот се славни поради тоа што ја реализирале таа моќ; ни донесува само потценување на нас и целото останато човештво. Не постои никаква поента во величење на „вистинските“ нешта бидејќи сите ние сме вистински, едиснтвено некој имал повеќе среќа од некој друг за да профитира од својата идеја. Постојат уште милион идеи за корисни иновации кои своето реализирање го чекаат со векови, а им е ускратено од оние кои се „премнгу големи за да паднат (too big to fail)“. Иронијата е што нашето потценување е виновно за нивната големина, сите ние сме виновни со самото тоа што им даваме премногу значење.

Но бидејќи светот почнува полека да го сфаќа сето ова, во иднина би требало да се зголеми бројот на креативните дела и идеи, а да се намали значењето на нивните создатели. Тоа е социјалната еволуција која според Фергусоновиот докуметнарец (поточно неговата четврта епизода) е производ на увидување на погрешноста на нашиот досегашен систем.

Уште еден интересен дел со проблемот за слободното копирање идеи заради нивна надградба е со креатив комонс копирајт лиценцата, која од луѓето е погрешно перцепирана поради самиот човечки нагон на агресивност кога ќе дознае дека неговата креација е копирана, додека пак ако тој копира туѓа креација, тогаш тоа му изгледа во ред. Проблемот е што нагонот на агресивност никогаш не престанува да се појавува ако некој ја копира нашата идеја, поради тоа што овој нагон е далеку поголем од човечкиот разум. Поради оваа појава ставовите за интелектуална сопственост се поделени. Ова е силно илустрирано во третиот дел од докуемнтарецот everything is a remix во делот со исечоци од изјави на Стив Џобс кога според него е во ред да ги користи туѓите идеи во изградба на првиот компјутер, но му создава агресија кога андроид софтверот е во добар дел препишан од принципот на IOS софтверот кој го користи ејпл за ајпад, ајфон и тн.

Патем, крејтив комонс лиценцата е наменета за докажување на делото дека е твое, а не за забранување да некој друг го копира истото ако сака да го догради или едитира. Но сепак се користи и за забрана, иако речиси нема никаков ефект денес, поради тоа што никој не ги цени едитираните нешта кои во најголем дел се базираат на оригиналот и имаат само профитабилна наменa, па поради тоа таквите појави речиси и ги нема, не е потребна забрана.

Во продолжение може да се видат сите четири делови од овој документарен краток серијал во кој подетално се разгледува идејата за интелектуална сопственост и до каде е таа потребна, а од каде претставува еволуциона кочница, апсурд и сосема бескорисна и непрактична појава.

Everything is a Remix Part 1 from Kirby Ferguson on Vimeo.


Everything is a Remix Part 2 from Kirby Ferguson on Vimeo.


Everything is a Remix Part 3 from Kirby Ferguson on Vimeo.


Everything is a Remix Part 4 from Kirby Ferguson on Vimeo.

Патем, и уште еден корисен документарен филм кој ги разгледува корпорациските манипулации со оправдување на некои копирања, а казнување на други. Филмот се вика „good copy, bad copy“:

Read More

Проблем на интернетот

Сите проблеми се решаваат, освен еден - проблемот кој е виновен за постоење на сите можни проблеми. Ланецот нели, може да се искине со сила, но сè додека постои можност повторно да се линкира, јасно е дека ланецот е неуништлив. Едно нешто што отсекогаш изгледало неуништливо е проблемот на интернетот, а денес се чини толку едноставен за уништување. 

Што е проблем на интернетот? Некои тоа го нарекуваат интернет пиратерија, други проблем со споделување, трети плагијат на идејата, четврти разно. Она што е битно да се напомене е дека постои проблем на интернетот кој ги засега сите што го користат. Зошто? Затоа што ако постои легално „крадење на идејата“, тогаш постои шанса и твојата да биде „украдена“. Наједноставниот начин на крадење идеја беше споделување линк кој ти го пратил некој друг. Тоа беше крадење на неговата идеја, неговиот труд за пронаоѓање и импресија од тој линк кој е всушност информација. Ова денес воопшто не се смета за крадење туку за споделување информации, но пред некоја година и те како се сметаше. Во тоа време беше во подем сајбер фраерлукот кој го полнеше своето его со туѓи објави на информации или креативни творења, на интернет; под свое име или ник. За среќа, денес како резултат на еволуција луѓето се свртеа на другата корисност од интернет споделување - за општа информираност и за заработка од тоа. Природно се изгради некоја компензација: ние ти даваме информација, ти ни ја билдаш посетеноста а тоа ни носи пари од закачените реклами.

Но проблемот со интернетот и понатаму не престанува да постои. Се појавува една нус појава или сајд ефект од онаа компензација при споделување информаци, а тоа е самата валидност на информацијата. Корисноста од бесплатноста на информацијата е дека истата може да стигне до повеќе луѓе, но сајд ефектот е дека додека се пренесува таа се изобличува. Во пракса добиваме ефект на глув телефон. Но нестабилноста на информациите всушност е многу мал проблем, бидејќи не можат да се изобличуваат до бескрај, оти постои сопка од реалноста која е всушност контра информација. на тој начин сегашноста го исправува својот точен и прецизен тек од нужното искривување при пренесување. Нешто слично како отпорното дејство на кабелот кој пренесува струја, па се ставаат засилувачи, односно негови неутрализатори. Но сепак проблемот на интернетот ни од далеку не е решен.

Уште еден сајд ефект (според нашето општество) што се јавува од споделувањето, се нарекува обезвреднување. А тоа е голем проблем, бидејќи нашиот општествен систем е базиран на вреднување на нештата според тоа колку чинат т.е. според воведување на нивна цена. Со тој принцип со векови на обичниот човек му се наметнувал вкусот, па денес кога добива лесно достапни филмови, книги, музика, тој не знае да го цени сето тоа, му изгледа сеедно. Тој проблем се јавува поради неговата навика да ги вреднува нештата според нивната цена, а не според вистинската вредност. Всушност „вистинската“ вредност секој ја разбира поинаку, бидејќи сите сме индивидуалци, освен оние кои нештата ги вреднуваат според цената оти тие имаат ист вкус: колку е поголема цената - толку е повреден производот (било да е книга, филм, песна или икс subject). 

Оваа појава може лесно да се елаборира:  во нашето општество авторитетите се поделени по хиерархија. Станува збор за поимот авторитетност толкуван според англиското зборно или говорно подрачје бидејќи е различно со нашето, кај нас авторитетноста повеќе се толкува како обична ценетост меѓу луѓето, ценетост во вид на неизвалкана чест што е нели вообичаено кај источните народи. Тоа полека се менува и се прилагодуваме на авторитетноста според моќ.  Ваквите авторитети се поделени во хиерархија и меѓу нив постојат и такви чија функција е да го наметнат општиот вкус на луѓето, на пример, за литература, тоа се вирвните критичари, со дипломи од најценети или најавторитетните универзитети; за наука тоа се научници кои се школувани исто во најавторитетните универзитети. Оттука е јасно дека сè што знаеме и сè што сакаме, е вградено во нас преку општественото структуирање кое создава авторитети кои треба да ги следиме. Значи прашањето дали сакаме цензуриран интернет според ACTA договорот или сакаме слобода каква што инетрнетот ја има во моментов, впрочем е еднакво со прашањето дали сакаме полека да се задржиме на оваа манипулативно демократско уредување на општествениот систем или да еволуираме во анархистично уредување во кое вредноста на нештата ќе се вреднува според личен вкус, а не наметнат од куп истомисленици кои претставуваат моќ или авторитет над другите.

Заклучокот е дека овој сајд ефект со обезвреднување на фиктивните нешта како уметноста во сите нејзини правци; информациите и сето она што може да се дигитализира; е всушност позитивна појава односно појава на еволуција или трансформација од едно во друго општествено уредување: од таквото својствено вреднување на нештата и својствено дефинирање на поимот вредност; може да постепено да пропадне досегашното уредување еволуирајќи во некој нов вид со анархистички примеси т.е. без лидери. Оти постоечката вредност се базира на цената, па ако ја исклучиме цената, сакале или нејќеле ние по автоматизам за некое време ќе почнеме да ги вреднуваме нештата според наша индивидуална перцепција и нема да постојат лидери. Патем тука станува збор само за уметноста и информацијата, бидејќи сега за сега само тие две нешта можат да се дигитализираат, додека храната и предметите сè уште ќе имаат цена и ќе вредат според таа цена. Па којзнае, можеби некогаш ќе се измисли начин и за нејзино дигитализирање и реплицирање во релна форма како што веќе постои таква идеа која Трекерите ја нарекуваа репликатор. Иако репликаторот за предмети веќе постои, но за храната тоа сè уште не е можно.

Од друга страна ништо не е така едноставно како теоријата. Ваквото еволуирање на системот секако е подложно на жртви, оти индивидуалноста е страшна работа, таму можеш да се изгубиш, но можеш и да се пронајдеш. Доаѓање до решението на проблемот на интернетот е како минување низ навидум непроодни патишта за да се дојде до асфалтираниот, преку кој ќе се стигне до морето во кое секој ќе плива во посакуваната насока.

Read More